محمدحسین بهجت تبریزی; شاهزاده عشق و آهنگ

زندگی و زمان شاعر

سید محمد حسین فرزند حاج میر آقا خوشکنبی در 11 دی 1285 در روستای خوشکناب تبریز به دنیا آمد. پدرش وکیل دادگستری در تبریز بود. در سنسن پدر و مادرش او را به دلیل ابتلا به بیماری عفونی در شهر به روستاهای کیش کورشک و خشکناب بستان آباد بردند تا در کودکی نزد عمه اش در امان باشد. تحصيلات ابتدايي را در دبيرستانهاي يونايتد، فيوجات و تبريز به پايان رساند و پس از فارغ التحصيلي با دوچرخه در سال 1300 براي ادامه تحصيل به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون شد. سپس تحصیلات پزشکی خود را تا سال 1303 ادامه داد.

در تهران، ثریا، دختر محمدحسین عبدالله امیر طهماسبی، عاشق شد و مدتی درگیر شد تا اینکه ثریا مجبور به ازدواج با مرد دیگری شد و محمد حسین، شش ماه قبل از اتمام دوره پزشکی، از نظر عاطفی شکست خورد. دردسر ناشی از این عشق او مدرسه را نیمه وقت ترک کرد. سپس چهار سال در خراسان اقامت گزید و در ادارات ثبت احوال مشهد و نیشابور مشغول به کار شد و در سال 1315 در بانک کشاورزی استخدام شد و پس از چند سال منتقل شد و به شهر تبریز بازگشت.

در مرداد ۱۳۳۲ با یکی از بستگان پدری خود به نام عزیزه عبدالخالقی ازدواج کرد که حاصل آن دو دختر به نام های شهزاد و مریم و یک پسر به نام هادی بود. شهریار در 27 شهریور 1376 در سن 82 سالگی در بیمارستان مهر تهران درگذشت و در آرامگاه شاعری در تبریز به خاک سپرده شد.

شعر شهریار

شهریار در 4 سالگی اولین شعر خود را به ترکی آذربایجانی سروده است. به گفته شاعر، پدرش اولین معلم و مرشد او بود. حافظ از کودکی شیفته شهیار بود و اشعار بزرگی چون فردوسی، بوستان و گلستان سعدی را دوست داشت. او در تهران با بزرگانی چون ابوالحسن صبا، محمد تقی بهار و عارف قزوینی دوست و دوستی کرد و بعدها با نیما یوشیز، هوشنگ ابتهاج و امیری فیروزکوهی آشنا شد.

اولین دفتر شعر او در سال 1308 توسط دوست صمیمی اش ابوالقاسم شیوا منتشر شد. نخستین دفتر شعر خود را در سال 1310 با دیباچه ای از شاعر رجا بهار و سعید نفیسی منتشر کرد. او که ابتدا به «بهجت» ملقب شد، پس از مدتی و با خواندن دیوان حافظ، نام منظوم «شهریار» را برگزید. شهریار در فاصله سالهای 1329 تا 1330 شعر معروف «حیدر بابئی سلام» را به زبان ترکی آذربایجانی سرود که بعدها به 75 زبان زنده دنیا ترجمه شد.

شهریار بیش از 28000 بیت به فارسی و 3000 بیت به زبان ترکی سروده است. وی همچنین اشعاری در وصف اهل بیت سروده است که غزل زیبای «علی هوم رحمت» از معروف ترین آنهاست. شهریار شاعری است که شعر را جای مناسبی برای بیان اندیشه های عمیق و اعتقادی می داند و به همین دلیل در قالب های مختلف شعر فارسی توصیه های اخلاقی و تربیتی داشته است. شهریار اگرچه در سرودن انواع شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، گیت، توکدا، چوثاره و نیمایی کاویتا مهارت دارد، غزلیات او بسیار معروف و بویژه شعرهای عاشقانه‌اش بسیار دلنشین است.

نظرات شاعران و بزرگان درباره شهریار

محمدرضا شفیع کدکنی درباره شهریار می گوید:
“شهریار بی شک بزرگترین شاعر عاشقانه فارسی است. باید لحظه ای روی کلمه “عاشقانه” مکث کنیم. بزرگترین حرکت فرهنگی و ادبی و هنری تاریخ جنبش رمانتیک است که بزرگترین نابغه هنری و ادبی است. تاریخ، مانند گوته، شیلر و غیره، همه شاعران رمانتیک بودند. او ما را به جاهایی برد که دیگر شاعران زمان او ناآشنا بودند.

دکتر. غلامحسین یوسفی درباره شهر می گوید:
«شهریار بی‌تردید نبوغ شعر داشت.» در سرتاسر شعرهایش روحی حساس و شاعرانه بر بال‌های خیالی سالک و خالق پرواز می‌کند و شعرش در هر زمینه‌ای این ویژگی را پیدا کرده است.

ملک الشعرای بهار درباره شهریار گفته است:
“شعر شهریار را می خوانم و زیاد می خوانم. شعر او نه تنها مایه افتخار ایران نیست بلکه مایه افتخار جهان شرق است. شیرینی سرو می شود. سبک او نو و خوب و مطلوب برای کوچک و بزرگ است.”

محمدعلی سپانلو درباره این شهر می گوید:
شهریار یکی از غزلسرایی‌هایی است که غزل‌هایش بسیار به نقاشی شعر نزدیک است، رنگ‌ها و مناظر در غزل‌های او احساس و دیده می‌شود.

منوچهار سیستانی درباره شهریار گفته است:
شهریار شاعری است که همیشه جوینده ای است که هر نوبت و سنگی را امتحان کرد و سرانجام به ترانه رسید.» شاید در سال های اخیر کمتر از آنها تسلط داشته باشیم.

در پایان مطلب آهنگ معروف و زیبای استاد شهریار که بعدا توسط گلم حسین بنان خوانده شد تقدیم شما کاربران عزیز می شود:

اومدی اینجا ولی حالا چرا
چرا، حالا من از پا در آمدم، چرا؟
دارو خوردی و بعد از مرگ سهراب آمدی
انصافا این زود خواستی حالا چرا؟
زندگی ما مهلت امروز و فردای شما نیست
من امروز مهمان شما هستم، چرا فردا؟
عزیزان ما جوانی را به معشوق تو بخشیده ایم
حالا با جوانان کنار بیایید، چرا که نه
و با این عمرهای کوتاه غیر قانونی است
همه را نادیده بگیرید، زیرا من خشن نیستم
شور فرهادام به سوال تبدیل شده بود

لب شیرین چرا جواب تلخ بر سرت؟

ای شب ماتم که هرگز نظرم را جلب نکردی
چرا من اینقدر خوش شانسم؟
ابهال چون ازدحام هواداران آسیب دیده است
تعجب می کنم که چرا دنیا نمی پاشد
در پاییز هجری، گل بلبل طبیعتی عبوس دارد
خمشی شرط وفاداری بود
ای شهرنشین، بدون عشق تو سفری وجود نخواهد داشت
زیرا این سفر تا روز قیامت ادامه داشته است